INTEGRACJA SENSORYCZNA

Czym jest integracja sensoryczna?

W życiu każdego człowieka ogromną rolę odgrywają zmysły. Dzięki narządom zmysłów odbieramy bodźce, które niosą informacje o otaczającym nas świecie do ośrodkowego układu nerwowego. W ten sposób poznajemy świat i uczymy się właściwego reagowania na wymagania środowiska w którym żyjemy. Ścisła współpraca zmysłów powoduje, że tworzą one jeden układ zmysłów.

Integracja sensoryczna to proces organizujący docierające do mózgu informacje płynące z ciała i środowiska. W procesie tym mózg rozpoznaje, opracowuje  te bodźce, tak by  ułatwiały celowe działanie i właściwe reakcje adaptacyjne.

Prawidłowa integracja narządów zmysłów sprawia, że dziecko jest dojrzałe do podjęcia spełniania obowiązku szkolnego i prawidłowo przebiega proces socjalizacji. Aby mózg dziecka mógł funkcjonować prawidłowo musi otrzymywać bodźce ze zmysłów równowagi, proprioceptywnych i dotykowych wraz z bodźcami wzrokowymi, słuchowymi, węchowymi i smakowymi.

Właściwa integracja bodźców płynących z poszczególnych zmysłów wpływa m. in. na formułowania percepcji, planowanie ruchu, napięcie mięśniowe, postawę, emocje, uczenie się.

W przypadku niewłaściwej integracji mogą pojawić się m. in. problemy w stopniu pobudzeniu dziecka, nadmierna ruchliwości, kłopoty,  z koncentracją uwagi, zaburzeniami w rozwoju koordynacji ruchu, umiejętności pisania czy czytania., jak również bierność i unikanie wrażeń płynących ze świata zewnętrznego.
Poprawna  integracja sensoryczna jest podstawą do prawidłowego rozwoju dziecka. Wysoce skomplikowane procesy takie jak koordynacja ruchowa, planowanie ruchu, percepcja słuchowa czy wzrokowa, mowa, czytanie, pisanie czy liczenie, są zależne od procesów integracyjnych dokonujących się w ośrodkowym układzie nerwowym.

 Zachowania dziecka  mogące wskazywać na zaburzenia integracji sensorycznej:

  • problemy z koncentracją uwagi (nie doprowadza czynności do końca),

  • różnego rodzaju problemy ruchowe: słaba koordynacje ruchową, opóźniony rozwój

    ruchowy, trudności z utrzymaniem równowagi ( częste potykanie się, przewracanie),

  • problemy z organizacją swojego zachowania oraz problemy emocjonalne,

  • mała aktywność ruchowa kłopoty z jazdą na rowerze, łapaniem i rzucaniem piłki

    oraz z opanowaniem dyscyplin sportowych, szybka  męczliwość,

  • problemy w samoobsłudze (ubieranie, zapinanie guzików, wiązanie sznurówek itp.),

  • problemy z manipulacją (posługiwanie się sztućcami, nożyczkami),

  • trudności w mówieniu (niewyraźna mowa, opóźnienie rozwoju mowy),

  • obniżona sprawność w zakresie grafomotoryki

  • dziecko sprawia trudności wychowawcze, jest nadruchliwe, impulsywne

  • unika zabaw na zjeżdżalniach, huśtawkach, drabinkach, karuzeli ,bądź preferuje

    jeden określony, długotrwały rodzaj stymulacji np. karuzela,

  • cierpi na chorobę lokomocyjną,

  • doświadcza trudności w uczeniu się (kłopoty z zapamiętywaniem, pisaniem,

    przepisywaniem z tablicy, ortografią, czytaniem, liczeniem),

  • unika zabaw grupowych, wycofuje się z kontaktów społecznych,

  • unika zabaw związanych z brudzeniem rąk,

  • jest wyjątkowo wrażliwe na bodźce ( np. zatyka uszy, gdy słyszy jakiś dźwięk),

  • ma obniżoną wrażliwość na bodźce (np. nie zwraca uwagi na zimno, ból)

Jeżeli u dziecka występuje co najmniej kilka z powyższych trudności  istnieje prawdopodobieństwo, że  ma zaburzenia integracji sensorycznej .

Niezwykle istotne jest to ,że z zaburzeń integracji sensorycznej się nie wyrasta  i  nie zastosowanie terapii SI może skutkować trudnościami w dalszym rozwoju dziecka.

 Rodzicu pamiętaj!

„Integracja sensoryczna nie jest lekarstwem na wszystko i nie może dokonać cudu. Nie można stosować jej we wszystkich przypadkach. Jest efektywna jedynie w przypadkach pewnych typów zaburzeń”.
„Integracja sensoryczna nie jest substytutem rzeczywistej edukacji, może natomiast poprawić uczenie się i sprawić, że będzie ono łatwiejsze”.

 Literatura:

  • Violet F. Maas „Uczenie się przez zmysły. Wprowadzenie do Teorii Integracji Sensorycznej” , Warszawa 2005 r.
  • Violet F. Maas „Integracja sensoryczna a neuronauka- od narodzin do starości”, Warszawa 2007